به گزارش خبرنگار مهر، «اجلاس بینالمللی ایرانشناسی» با حضور پنجاه ایرانشناس از ۲۱ کشور، و با مشارکت نهادهایی چون سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دانشگاههای تهران، شهید بهشتی، شیراز، علامه طباطبایی، علم و فرهنگ و سایر مراکز علمی در بنیاد ایرانشناسی آغاز به کار کرد.
علی اکبر صالحی رئیس بنیاد ایرانشناسی بیان کرد: در میان مسئولیتهایی که در چهار دهه گذشته در خدمت به میهن بر عهده داشتهام، شاید هیچیک به اندازه ریاست بنیاد ایرانشناسی برای من چنین سنگین، و در عین حال دلنشین، نبوده است. علت آن است که این بنیاد را کانون روایت ایران میدانم؛ کانونی که در آن تاریخ، فرهنگ و تجربه زیسته این ملت از طریق پژوهشها و کاوشهای علمی بازخوانی و بازگو میشود.
او در ادامه گفت: وظیفه ما آن است که چهره واقعی ایران را آنگونه که هست، نه آنگونه که دیگران میپسندند یا تصویر میکنند با تکیه بر حقیقت و بر پایه انصاف و عدالت به جهانیان معرفی کنیم؛ ایرانی متکثر، پویا و بسیار فراتر از کلیشهها و سادهسازیها. بنیاد ایرانشناسی پلی است میان گذشته و امروز؛ میان آنچه در کتابها ثبت شده و آنچه در زندگی روزمره این سرزمین جاری است.
وی افزود: باید مراقب باشیم که میراث این سرزمین تنها در سطح خاطرهها و موزهها متوقف نماند، بلکه در جان و خرد ما نیز جاری باشد. در جهانی که تصاویر گزینشی و روایتهای جهتدار گاه بر حقیقت سایه میافکنند، ما بر آنیم که صدای ایران را با زبان خود ایران بازگو کنیم؛ با تکیه بر تجربه تاریخی و فرهنگی این ملت و با پایبندی به معیارهای صداقت علمی.
صالحی با اشاره به اینکه در میانه این هیاهوی رسانهای، میخواهیم ایران هم روایتگر خود باشد، گفت: هم شنونده سخنان جهانیان؛ سرزمینی که هم میگوید و هم میآموزد، هم روایت میکند و هم با فروتنی به دیدگاه دیگران گوش فرا میدهد. این رسالت، هم عظیم است و هم لطیف؛ عظیم از آن رو که سخن از تمدنی چند هزار ساله و ملتی با لایههای متنوع هویتی در میان است، و لطیف بدان سبب که باید چهره رنگارنگ این سرزمین را با دقت، انصاف و ظرافت به جهانی معرفی کنیم که گاه تنها تصویری کوچک و ناتمام از ما میبیند.
تقویت حضور جهانی میراث ایرانی از طریق دیپلماسی فرهنگی
صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی در افتتاحیه این مراسم گفت: ما با تعهد فرهنگی و تقویت حضور جهانی میراث ایرانی از طریق دیپلماسی فرهنگی استقبال میکنیم. همچنین از مشارکت در نمایشگاهها و اجرای پروژههای مشترک بینالمللی و طراحی مسیرهای پژوهشی هدفمند، میزبانی از سفرهای مطالعاتی تخصصی و ایجاد زیرساختهای لازم برای تجربههای میدانی در استانهای مختلف کشور.
او در پایان سخنانش افزود: از کلیه نهادها و شخصیتهای محترمی که در برگزاری این نشست مساعدت نمودند، بهویژه جناب آقای دکتر صالحی، وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ جناب آقای دکتر ایمانیپور، رئیس محترم سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی؛ جناب آقای دکتر صالحی، رئیس محترم بنیاد ایرانشناسی؛ و نیز کلیه اساتید دانشگاهها و مراکز علمی برگزارکننده، صمیمانه سپاسگزاری نمایم.
ایرانشناسی بدون توجه به زبان و ادبیات فارسی ناقص است
ایمانیپور با اشاره به گستره تأثیر تمدنی ایران در طول تاریخ افزود: «سهمی که ایرانیان در تمدن بشری داشتهاند، حوزههای وسیعی از شبهقاره، آسیای مرکزی، آسیای جنوب شرقی و حتی بخشهایی از آفریقا را در بر میگیرد. کمتر ملتی را میتوان یافت که از میراث مشترک برجایمانده از فرهنگ ایرانی بیبهره باشد.»
وی با تاکید بر اهمیت ادب فارسی و میراث ادبی ایران گفت: «مزیتهای بینظیر فرهنگ ایرانی، بهویژه شاهکارهای شاعران و عارفانی چون مولانا، حافظ، سعدی، فردوسی، خیام و عطار، مشتاقان بسیاری را در سراسر جهان جذب کرده و زبانی مشترک مبتنی بر ارزشهای فطری انسانی ایجاد کرده است.»
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یکی از دلایل توجه جهانی به ایران را «پایبندی انسان ایرانی به لوازم زیست مشترک انسانی» دانست و تأکید کرد: «ایرانی موجودی فرهنگی است که احترام، گفتوگو و تعامل را اساس ارتباطات انسانی میداند.»
ایمانیپور در بخش دیگری از سخنان خود نقش برجسته زبان و ادبیات فارسی را یادآور شد و گفت: «زبان فارسی، یکی از غنیترین زبانهای جهان، پلی میان ایران و جهان است. آثار فردوسی، حافظ، سعدی، مولانا و دیگر بزرگان ایرانی، گنجینهای است که اندیشههای عمیق انسانی را به جهانیان منتقل کرده است.»
وی تأکید کرد: «ایرانشناسی بدون توجه به زبان و ادبیات فارسی ناقص است. ترویج زبان فارسی، ترجمه آثار ادبی و گسترش کنفرانسهای بینالمللی میتواند ابزار مهمی برای تقویت دیپلماسی فرهنگی باشد.»
او همچنین مطالعه گویشها و زبانهای محلی ایران را «مسیر مهمی برای شناخت تنوع فرهنگی این سرزمین» دانست.
ایمانیپور در پایان به ضرورت گسترش همکاریهای آموزشی و پژوهشی اشاره کرد و گفت: «برای پیشبرد مطالعات ایرانشناسی باید مراکز آموزشی مشترک ایجاد و فرصتهای تبادل دانش میان پژوهشگران جوان تقویت شود. این امر نه تنها شناخت ایران را عمیقتر میکند، بلکه به صلح و همزیستی مسالمتآمیز میان ملتها یاری میرساند.»
در ایران نه بت پرستیده شده و نه نسل کشی رخ داده است
غلامعلی حداد عادل دیگر سخنران این مراسم نیز در سخنانی گفت: در سراسر تاریخ ایران، دو امر سابقه نداشته و دیده نشده است. نخست، بتپرستی؛ بهگونهای که در هیچیک از کاوشهای باستانشناسی در ایران، نشانی از بت یا بتخانه یافت نشده است. ایرانیان از آغاز تاریخ، یکتاپرست بودهاند و امروز نیز بر پایبندی خود به خداپرستی افتخار میکنند. دوم، موضوع نسلکشی است؛ امری که هرگز در تاریخ این سرزمین رخ نداده است. اقلیتهای دینی و پیروان مذاهب گوناگون همواره در ایران در امنیت و احترام زیستهاند.
وی افزود: ایرانِ امروز با انقلاب اسلامی خود، در جهانی که در آن خردورزی و ارزشهای اخلاقی کمرنگ شده، سخن تازهای برای عرضه دارد. اگر در خارج از کشور با پدیده «ایرانهراسی» مواجه میشوید، باید دانست که این امر واکنش قدرتهای سلطهگر جهانی در برابر کشوری است که تصمیم گرفته مستقل بماند؛ واکنشی که برای ما قابل درک است.
زبان فارسی اصلی ترین بخش روح ایران است
سید عباس صالحی در این مراسم بیان کرد: فهم از ایران کمک میکند که وقتی با هم همکاری و هماندیشی میکنیم محور این ارتباط و تعامل روشنتر باشد.
صالحی با بیان اینکه روح ایران در بستر هزارانساله جاری بوده و هست و ارتباط با روح ایران، ایرانشناسی را میآفریند تصریحکرد: به بخشهایی از مؤلفههای روح ایران اشاره میکنم؛ مؤلفههایی که مبنا و بنیادی خواهند بود برای آنچه که باید در کنار هم قرار بگیریم و تعاملاتمان را همافزا کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: نخستین مولفه ایران، زبان فارسی است؛ زبان فارسی برای ایران صرفا یک زبان نیست، اصلی ترین بخش روح ایران است زبان فارسی این ویژگی را دارد که فارسی پس از اسلام با فارسی باستانی و فارسی میانه، اتصال ساختاری، نحوی و صرفی دارد.
وی افزود: و اما در حوزه واژگانی با گذشت بیش از هزار سال زبان فارسی پس از اسلام همچنان برای نسل معاصر ما زبان گویایی است. این معجزهٔ زبان فارسی است که متنی هزار ساله همچنان مفهوم و قدرت ارتباطی خود را حفظ کرده است؛ این متن چنین است: «اصل بهرام از ری بود. از ملک زادگان و اسپهبدان ری بود. در آن زمان از او مردانهتر و مبارزتر نبود و به گونه سیاه چهره بود و به بالادراز و خشک بود... » این نوشته متعلق به بیش از هزار سال پیش است ولی همچنان مفهوم و گویاست.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه مؤلفهٔ دیگر ایران «سرزمین مقاومت» بودن است، گفت: بخشی از این ویژگی مربوط به مقاومت در برابر مسائل طبیعی است؛ گفتهاند در طول تاریخ ایران ۵۸۰۰ رویداد مخرب طبیعی ثبت شده اما ایران در برابر همهٔ اینها ایستاده است.
وی با بیان اینکه این تسلیمناپذیری در برابر خشم طبیعت بخشی از سرزمین مقاومت است، افزود: بخش دیگر مقاومت، مقاومت در برابر مهاجمان است؛ ایران در چهارراه تاریخی شرق، غرب، شمال، جنوب و طمع مهاجمان مختلف بوده، تمدنهای مختلفی چون مصر بعد از حمله کمبوجیه، یونان بعد از حمله فیلیپ مقدونی از پا افتادهاند اما ایران به گونه دیگری سرزمین مقاومت در مقابل این تهاجمات بوده و آنها را دفع و یا در درون خود هضم میکرده است.
پنلهای تخصصی
در پنل تخصصی اول با عنوان «ایران جهانی در بستر جهانیشدن» دکتر مهدی آهویی، معاون پژوهشی بنیاد ایرانشناسی؛ دکتر عظمت ضیا، مدیر مؤسسه تاریخ آکادمی علوم ازبکستان؛ دکتر ولادیمیر ایوانف، استاد زبان فارسی دانشگاه دولتی مسکو، روسیه؛ دکتر مایا کاپانادزه، رئیس مرکز روابط گرجستان و ایران دانشگاه بینالمللی قفقاز؛ اونگلوس ونتیس، استاد مطالعات اسلامی و خاورمیانه دانشگاه پانتئون، یونان و دکتر محمد کمالالدین، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه راجشاهی، بنگلادش جدیدترین دیدگاههای خود را ارائه میدهند.
در پنل تخصصی دوم این رویداد با عنوان «ایرانشناسی، دیپلماسی فرهنگی و تعاملات بینالمللی» دکتر محمدکاظم سجادپور، استاد دانشکده روابط بینالملل وزارت امورخارجه؛ دکتر مجید انورعباس، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بغداد؛ دکتر عفیفه احمد، پژوهشگر حوزه ادبیات فارسی، اندونزی؛ دکتر علی تمیزال، رئیس دانشکده ادبیات سلجوق قونیه، ترکیه؛ دکتر جی کی یون، رئیس کرسی ایرانشناسی دانشگاه جوانگچینگ، چین و دکتر سید اختر حسین، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جواهر لعل نهرو، هند به بحث و گفتوگو خواهند پرداخت.
این نشستهای تخصصی عصر امروز از ساعت ۱۶ تا ۲۰:۳۰ در تالار محتشم بنیاد ایرانشناسی واقع در بزرگراه همت، خیابان شیخبهایی جنوبی، خیابان ایرانشناسی برگزار میشود.
نظر شما